De groeiende bedreiging voor persvrijheid en ontwikkelingen in de strijd tegen SLAPPs
SLAPPs (Strategic Lawsuits Against Public Participation) zijn een bedreiging voor journalisten en persvrijheid in Europa en Nederland. Deze juridische druk kan leiden tot zelfcensuur en heeft zowel psychische als financiële gevolgen voor journalisten. Emma Bergmans en Jasmijn de Zeeuw van Free Press Unlimited deden onderzoek naar dit fenomeen en concludeerden dat de impact van SLAPPs in Nederland wordt onderschat.
In deze tweedelige podcast gaan Wisse van der Lelij en Gabi Trogrlić, voormalig masterstudenten Informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, in het kader van het vak International Media Law, Policy and Practice (IMLPP) hierover met hen in gesprek. Het eerste deel belicht de totstandkoming en resultaten van hun onderzoek en de huidige situatie in Nederland. Het tweede deel zoomt in op de Europese anti-SLAPP-richtlijn en de implementatie ervan in Nederland. De internetconsultatie voor de implementatiewet is inmiddels gesloten en de Nederlandse wetgever staat nu voor een cruciale keuze: worden SLAPPs écht aangepakt, of blijft de bescherming van Nederlandse journalisten hiertegen beperkt?
Luister nu naar beide afleveringen en ontdek wat er op het spel staat.
Podcast SLAPPs, deel 1:
Podcast SLAPPs, deel 2:
Meer weten over het onderwerp? Bekijk de onderstaande lijst die samen met Emma Bergmans en Jasmijn de Zeeuw is opgesteld met interessant lees- en luistermateriaal.
Lees- / luisterlijst:
- E. Bergmans & J. de Zeeuw, ‘Een onderschat probleem: disproportionele juridische druk op de Nederlandse journalistiek: Een onderzoek naar de omvang en impact van juridische druk op de Nederlandse journalistiek’, Free Press Unlimited: april 2024.
- Concept Memorie van Toelichting wet implementatie anti SLAPP Richtlijn (consultatieversie), oktober 2024.
- Inbreng Nederlandse Anti-SLAPP Werkgroep voor consultatie conceptvoorstel implementatie, november 2024.
- #DigitalShelvesInitiative, specifiek F. van Haeften, ‘SLAPPs and vexatious lawsuits related to public participation: readings and resources’, december 2024.
- Het #DigitalShelvesInitiative van de Netherlands Network for Human Rights Research biedt thematische leeslijsten over onderwerpen zoals persvrijheid, SLAPPs, privacy en AI met vrij toegankelijke academische bronnen en universitaire collecties ter ondersteuning van studenten en onderzoekers.
- Podcast aflevering Europe Explained, ‘Stopping SLAPPS: the fight against legal intimidation of journalists’, Spotify 6 maart 2024.
- Deze podcast biedt een goede introductie op SLAPPs. Cathie Burton bespreekt hoe de vrijheid van meningsuiting in Europa wordt bedreigd door de rijken en machtigen, die de rechtbanken gebruiken om journalisten te ontmoedigen om misstanden aan het licht te brengen, een van de gasten is de zoon van Daphne Caruana Galizia, Paul Caruana Galizia.
- Podcastserie ‘My Mother’s Murder’, Spotify maart 2020.
- Indrukwekkende podcastserie van Paul Caruana Galizia, waarin ook de link tussen de bedreigingen – juridisch en fysiek – waar Daphne mee te maken had, naar voren komt.
- Podcastserie ‘Gonzo’ van Merel Westrik en Frans Lomans, Spotify
- Podcastserie waarin Nederlandse journalisten geïnterviewd worden over het mooiste/spannendste/beste verhaal dat ze ooit maakten. In verschillende afleveringen komen ook ervaringen met juridische druk en bedreiging langs.
- Podcastaflevering Zembla, ‘Luizen in de Pels: Roelof Bosma’, Spotify 23 december 2023.
- Podcast van Zembla over de zaak Bontrup (GIB) en de juridische procedures en intimidatie door grote bedrijven.
- Podcastaflevering The Journalism Value Loop, ‘Reporters United’s investigative journalist Thodoris Chondrogiannos on SLAPPs’, Spotify 7 januari 2025.
- Podcast met een van de journalisten in Griekenland die met veel van de SLAPP-zaken die Jasmijn noemde te maken heeft.
- Podcastaflevering Argos, ‘Luizen in de Pels: Joep Dohmen’, NPORadio1 7 januari 2023.
- Interview van Argos met Joep Dohmen over zijn journalistieke carrière, waarin hij onder andere vertelt over de zaak die Emma noemt in de podcast.