Publications

De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is één van de belangrijkste wetten ten aanzien van privacy in Nederland. Echter, al voor haar inwerkingtreding in 2001 is zij aan kritiek onderhevig en wordt zij op een aantal punten als inadequaat beschouwd. Niet alleen in de jurisprudentie en de wetenschappelijke literatuur zijn knelpunten opgeworpen, ook zijn de wet en de daarmee geïmplementeerde Europese Privacyrichtlijn meerdere malen aan een evaluatie onderworpen. In Nederland loopt dit evaluatieproces tot een einde nu het kabinet zijn plan van aanpak heeft gepresenteerd. Dit artikel beoogt een overzicht te geven van de belangrijkste knel- en discussiepunten die de afgelopen jaren de revue zijn gepasseerd en te beschouwen in hoeverre de kabinetsplannen hiervoor een oplossing aandienen.

The right to privacy protects the unimpeded creation of one's personal identity without external infringements. This protection is essential for the development of independent citizens, which properly functioning democratic states cannot do without. As a growing number of people share their identity on the Internet, there is an increasing demand for privacy rights that protect the unimpeded creation of the virtual identity. The right to virtual privacy ensures the independent development of one's virtual personality, and also offers an opportunity for regulating cyberspace in an innovative way.

Het recht op privacy en daarmee de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer geldt als één van de meest fundamentele grondbeginselen van de rechtsstaat en als een belangrijk mensenrecht. Anders dan het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging of betoog, beschermt het recht op privacy niet alleen de mogelijkheid om uiting te geven aan een al gevormde identiteit, maar beschermt het juist de mogelijkheid deze te ontwikkelen. Identiteitsvorming zonder beïnvloeding van buiten is van wezenlijk belang voor het zelfstandig burgerschap dat een goed functionerende democratische rechtsstaat vereist. Doordat een groeiende groep mensen een deel van zijn identiteit gedragen ziet door de avatar in cyberspace, klinkt er een steeds luidere roep om het recht op privacy ook aan avatars toe te kennen. Zodoende kunnen zij hun identiteit zelfstandig en onafhankelijk vormen in de virtuele wereld. Daarbij kan dit een aanzet vormen om virtuele werelden op een innovatieve wijze te reguleren.

Sinds een aantal jaren is behavioural targeting sterk in opkomst. Door het gedrag van internetgebruikers te volgen en te analyseren, kan reclame worden gegenereerd op basis van persoonlijke voorkeuren. Hiertoe worden cookies geplaatst op de computers van internetgebruikers, kleine tekstbestandjes die surfgedrag kunnen registreren. Aangezien deze reclame op persoonlijke voorkeuren is gebaseerd, is zij effectiever en vertegenwoordigt derhalve een grote economische waarde. Al sinds de opkomst van dit fenomeen wordt er op het privacyschendende karakter van deze reclametechniek gewezen. Dit artikel geeft een overzicht van de kritiek die in de loop der jaren is geuit op het plaatsen van cookies en het gebruik van de verkregen gegevens voor behavioural targeting. De stelling is dat de opgeworpen argumenten onvoldoende reden geven om aan te nemen dat er een inherente privacyschending met dit fenomeen is gemoeid, maar dat er daarentegen overduidelijk een dataprotectieprobleem aan is gelieerd. Uit dit laatste vloeit wel een afgeleid privacyprobleem voort.